مجله قارتال

درجه‌بندی راه‌ها بر چه اساسی بوده و چند نوع می‌باشند؟

درجه بندی راه ها بر چه اساس است

راه‌ها اصلی‌ترین وسیله‌های ارتباطی برای انسان‌ها محسوب می‌شوند. راه‌ها به‌عنوان شریان‌های حیاتی در روی کره زمین هستند که آن‌ها را ازنظر عوامل مختلف دسته‌بندی می‌کنند. دسته‌بندی راه‌ها برای تأمین احتیاجات طراحی، تصمیم‌گیری مدیران در مورد نیازهای ارتباطی مردم برای رفت‌وآمد و غیره بسیار ضروری است.

با توجه به اینکه راه‌ها را به روش‌های مختلف دسته‌بندی می‌کنند، پس انواع مختلف راه وجود دارد که هریک در مناطقی خاص طراحی‌شده است. درصورتی‌که راه‌ها و مشخصات هریک از آن‌ها تعیین‌شده باشد، طراحی آن‌ها توسط مهندسان راحت‌تر خواهد بود. برای آشنایی بیشتر با درجه‌بندی انواع راه‌ها و پاسخ به سوال درجه بندی راه ها بر چه اساس است در ادامه مطلب ما را دنبال کنید تا شما را بیشتر با این موضوع آشنا کنیم.

درجه‌بندی راه‌ها بر چه اساس است؟

یکی از اصلی‌ترین وسیله‌هایی که امروزه برای برقراری ارتباط در کل جهان مورداستفاده قرار می‌گیرد، راه‌ها هستند که امروزه اهمیت فوق‌العاده بالایی دارند. درواقع می‌توان گفت ازنظر اقتصادی راه‌ها یک وسیله برای جابجایی ثروت محسوب می‌شوند. همچنین ازنظر نظامی می‌توان راه‌ها را وسیله‌ای برای انتقال نیروها در نظر گرفت. همچنین ازنظر کشورداری می‌توان گفت که راه وسیله تأمین وحدت ملی محسوب می‌شوند. در حالت کلی بیشتر راه‌ها را بر اساس نوع عملکرد یا وضعیت آن‌ها تقسیم‌بندی می‌کنند. در این طبقه‌بندی‌ راه‌ها و خیابان‌های کشور را با توجه به ویژگی‌ها و خدمات در دسته‌های گوناگون قرار می‌دهند. در این راستا، برای کسب اطلاعات جامع در مورد “راه ایمن و ویژگی های آن” میتوانید کلیک نمایید.

در ادامه پاسخ به سوال درجه بندی راه ها بر چه اساس است باید گفت که راه‌ها را با توجه به نوع عملکرد آن‌ها به دو دسته درون‌شهری و برون‌شهری دسته‌بندی می کنند. توجه داشته باشید که راه‌های برون‌شهری را هم در طبقات مختلف دسته‌بندی می‌کنند که در ادامه مطلب با آن‌ها آشنا خواهیم شد. همچنین درجه‌بندی راه‌ها با توجه به عوامل دیگری همچون نقش، حجم رفت‌وآمد، سرعت مبنا و اهمیت عملکردی که دارند، هم انجام می دهند.

درجه‌بندی راه‌ها بر چه اساس است؟

1. طبقه‌بندی راه‌های برون‌شهری

راه‌های برون‌شهری معمولاً برای رفت‌وآمد وسایل نقلیه به کار می‌روند که در حالت کلی به آن‌ها جاده گفته می‌شود و خارج از شهرها طراحی می‌شوند. بدون وجود این راه‌ها، معمولاً ارتباط بین شهرها توسط وسایل نقلیه دشوار خواهد بود و ممکن است که مشکلات متعددی ایجاد شود. راه‌های برون‌شهری را در طبقات مختلف دسته‌بندی می‌کنند که چهار مورد از راه‌های برون‌شهری متداول، عبارت است از:

  • راه هموار: درراه‌های هموار زمین لازم برای عبور و مرور، به حالت دشت است. شیب عمومی این راه‌ها محدود و شیب طولی این جاده‌ها تقریباً به ۳ درصد نزدیک است. راه‌های هموار خاک ریزه‌هایی بلند تا ۵/۲ مترو دارند. گاهی اوقات می‌توانید انواع برش‌هایی که دارای عمق کم هستند را هم درراه‌های هموار مشاهده نمایید. جهت آشنایی با نکاتی در مورد اجرای خط کشی جاده ها میتوانید کلیک نمایید.
  • راه تپه‌ماهوری: زمین موجود درراه تپه‌ماهوری، از پستی‌وبلندی‌های ملایمی برخوردار است. بیشترین شیب موجود در این راه‌ها سه تا هفت درصد خواهد بود. همچنین شیب طولی آن، از میزان مجاز کمتر در نظر گرفته می‌شود. خاک ریزه‌هایی که درراه تپه‌ماهوری وجود دارند، دارای بلندی ۵/۲ متر و گاهی بیشتر هستند. برش‌هایی هم که در این راه‌ها مشاهده می‌شوند، کمتر از ۹ متر عمق دارند.
  • راه کوهستانی: راه‌های کوهستانی از دامنه کوه، تپه‌های دارای ارتفاع بلند و دره‌های به حالت گود عبور می‌کند. گاهی اوقات برش‌های عمیق و پل‌های بزرگ همراه با خاک‌ریزهای بسیار بلند در این راه‌ها وجود دارند. سربالایی و سرازیری‌هایی که درراه‌های کوهستانی وجود دارند، معمولاً بیشتر از ۷ درصد هستند. شیب طولی را‌ه‌های کوهستانی در اکثر مواقع به میزان حداکثر خود می‌رسد.
  • راه هموار، تپه‌ماهوری یا کوهستانی با مانع: درصورتی‌که در انواع راه‌های هموار، تپه‌ماهوری یا کوهستانی موانعی مانند مرداب، شالیزارها، جنگل و غیره وجود داشته باشد، آن‌ها را به انواع راه‌های همراه با مانع، تپه‌ماهوری با مانع، کوهستانی با مانع دسته‌بندی می‌کنند.

قارتال برترین تولید کننده تابلو های ترافیکی

با کیفیت ترین مصالح

تنوع بالا

مشاوره فنی رایگان

کادر فنی مجرب

2. طبقه‌بندی و درجه‌بندی راه با توجه به حجم رفت‌وآمد و سرعت مبنا

گاهی اوقات راه‌ها را با توجه به حجم رفت‌وآمد و سرعت مبنا طبقه‌بندی و درجه‌بندی می‌کنند. منظور از این طبقه‌بندی، این است که تعداد وسایل نقلیه‌ای که در متوسط روزانه یک‌ساله می‌تواند بانظم و امنیت از آن را عبور کند. سرعت مبنا درراه‌ها شامل سرعتی می‌شود که با توجه به آن در نقاطی که راه مشکل دارد حداقل مشخصات هندسی تعیین می‌شود. در این طبقه‌بندی راه‌ها را در انواع مختلف دسته‌بندی می‌کنند که عبارت است از:

  • آزادراه
  • بزرگراه
  • راه‌های اصلی
  • راه‌های فرعی استانی
  • راه‌های فرعی حوزه‌ای
  • راه‌های فرعی روستایی

درجه بندی راه ها بر چه اساس است

3. طبقه‌بندی راه‌ها با توجه به نوع عملكرد

در ادامه پاسخ به سوال درجه بندی راه ها بر چه اساس است، باید گفت که یکی از دسته‌بندی‌های دیگر که برای راه‌ها در نظر گرفته‌شده است، طبقه‌بندی آن‌ها بر اساس عملکرد و نقشی است که بر عهده‌دارند. معمولاً راه‌هایی که در سطح کشور وجود دارند، بیشتر از یک نقش را بر عهده خواهند داشت و گاهی اوقات نقش راه ممکن است با یکدیگر در تعارض باشند. طراح هریک از راه‌ها هنگامی‌که راه‌ها را در طبقه‌بندی‌های خاص قرار می‌دهند، باید تمام نقش‌هایی که بر عهده می‌گیرد را به‌طور کامل تعیین نمایند. در این طبقه‌بندی، راه‌ها را در سه گروه مختلف قرار می‌دهند، که عبارت است از:

  • نقش جابجایی: نقش جابجایی با توجه به ترافیک و سرعت خودروها، به هر یک از جاده‌ها تعلق می‌گیرد. در این طبقه‌بندی، هراندازه که تعداد خودروهای بیشتری قادر باشند با سرعت بالاتر در یک جاده جابجا شوند، نقش جابجایی به آن تعلق می‌گیرد.
  • نقش دسترسی: راه‌ها را با توجه به دسترسی‌ها و امکاناتی که در اطراف آن قرار دارند، را هم در یک طبقه‌بندی خاص قرار می‌دهند. در این طبقه‌بندی، هراندازه که تقاطع، ورودی، خروجی‌های مربوط به یک جاده بیشتر باشد، نقش دسترسی به خود می‌گیرد.
  • نقش اجتماعی: جاده‌ها را با توجه به میزان جداکنندگی آن‌ها هم در طبقه‌بندی‌های خاص قرار می‌دهند. هراندازه که افراد پیاده، دوچرخه‌سواران و غیره راحت‌تر بتوانند از عرض راه عبور کنند، نقش اجتماعی در آن جاده افزایش پیدا می‌کند. نقش این نوع راه‌ها با نقش جابجایی کاملاً در تعارض قرار دارند.

سفارش انواع تابلو راهنمای مسیر

برای سفارش تولید تابلو با بهترین متریال و مناسب ترین قیمت بازار همین حالا تماس بگیرید.

4. طبقه‌بندی و درجه‌بندی راه‌ها بر اساس اهمیت عملکردی که دارند

تمامی راه‌های برون‌شهری با توجه به اهمیت وظیفه که در شبکه راه‌های کشور بر عهده‌دارند، را در گروه‌های مختلف قرار می‌دهند. هر یک از این راه‌ها با توجه به نقشی که به آن‌ها تعلق‌گرفته است، به‌منظور خاص مورداستفاده قرار می‌گیرند. در این طبقه‌بندی طراحان راه، با توجه به عوامل مختلف جاده‌ها را دسته‌بندی می‌کنند. در طبقه‌بندی به درجه‌بندی راه‌ها بر اساس اهمیت عملکردی که دارند، آن‌ها را در سه دسته متداول قرار می‌دهند که عبارت است از:

  • راه‌های سریع‌السیر
  • راه‌های اصلی
  • راه‌های فرعی

تابلو و علائم مورد نیاز برای ایمن سازی راه ها

برای اطلاعات بیشتر روی تصاویر کلیک نمایید.

راه‌های سریع‌السیر

درجه بندی راه ها چند نوع میباشد؟ طراحان جاده‌ها برای این‌که ارتباط بین نقاط مختلف آسان‌تر و سریع‌تر انجام شود، راه‌های سریع‌السیر را ایجاد می‌کنند. راه‌ها با توجه به اهمیت و کارایی که دارند، در دو گروه مختلف قرار می‌گیرند که عبارت است از:

درجه بندی راه ها و راه‌های سریع‌السیر

آزادراه: آزادراه‌ها جزو راه‌های سریع‌السیر محسوب می‌شوند که ویژگی‌های خاصی دارند و برخی از آن‌ها عبارت است از:

  • نقش اصلی که یک آزادراه بر عهده دارد، مربوط به جابجایی یا حرکتی است. البته دقت داشته باشید که نقش دسترسی در آزادراه‌ها تقریباً به صفر می‌رسد.
  • ترافیک در آزادراه‌ها با استفاده از جزایر میانی، از یکدیگر جداسازی می شود.
  • تقاطع‌هایی که در این نوع جاده‌ها وجود دارند، غیر هم‌سطح در نظر گرفته‌ می شوند.
  • نحوه ورود و خروج به آزادراه‌ها با استفاده از خطوط مخصوصی که نشان‌دهنده افزایش و کاهش سرعت هستند، تعیین می شود.
  • سرعت طرح در نظر گرفته‌شده برای آزادراه‌ها ۱۰۰ کیلومتر در ساعت و سرعت مجازی که برای آن‌ها تعیین‌شده است، بین ۷۰ تا ۱۲۰ کیلومتر در ساعت است.
  • تمامی وسایل نقلیه سنگین که در آزادراه‌ها در حال عبور و مرور هستند، محدودیت‌هایی برای آن‌ها در نظر گرفته‌شده است. هر یک از این وسایل نقلیه باید از باند مخصوص خود در حال حرکت باشند.
  • خط‌های عبور موجود در آزادراه‌ها حداقل دو خط در نظر گرفته‌شده است و شانه آسفالتی موجود در این جاده‌ها دارای عرض دو متر است.
  • عرض پوسته موجود در این جاده‌ها، حداقل ۷۶ متر تعیین می‌شود.
  • تقاطع‌های موجود در آزادراه‌ها، حداقل ۵/۲ کیلومتر از یکدیگر فاصله‌دارند.
  • امکانات و کاربری‌های موجود در اطراف آزادراه‌ها چندان زیادی نیست و افراد نمی‌توانند به‌راحتی به امکانات زیاد دسترسی داشته باشند.
  • عرضی که برای جزیره میانی این راه‌ها در نظر گرفته‌شده است، حداقل پنج‌متر است.

در ادامه میتوانید با مراجعه به مقاله حداقل‌های موردنیاز برای ایمنی در بزرگراه‌ها و آزادراه‌ها اطلاعات جامع‌تری کسب کنید.

بزرگراه: بزرگراه‌ها هم در دسته جاده‌های سریع‌السیر قرار می‌گیرند که همانند آزادراه‌ها دارای ویژگی‌های مخصوصی هستند که آن‌ها را از سایر جاده‌های دیگر متمایز می‌کند. برخی از ویژگی‌های بزرگراه‌ها عبارت است از:

  • تقاطع موجود در بزرگراه، می‌تواند به حالت هم‌سطح باشد.
  • فاصله تقاطع‌های موجود در این راه‌ها، حداقل ۱۵۰۰ متر در نظر گرفته می‌شود.
  • حداقل عرضی که برای جزیره میانی در نظر گرفته می‌شود ۳ متر است.
  • سرعت طرح برای بزرگراه‌ها بیشتر از ۸۰ کیلومتر در ساعت در نظر گرفته‌شده است و سرعت مجاز برای این جاده‌ها بین ۷۰ تا ۱۰۰ کیلومتر در ساعت است.

راه‌های اصلی

در ادامه بررسی درجه بندی راه ها بر چه اساس است، نوبت به بررسی راه های اصلی می رسد. راه‌های اصلی جزو راه‌های سراسر محسوب می‌شوند که در مقیاس ملی ثبت‌شده و معمولاً آن‌ها را به‌صورت دوخطه، دوطرفه یا چهار خطه طراحی می‌کنند. هدف از طراحی راه‌های اصلی، برقراری جریان عبور و مرور وسایل نقلیه میان دو شهر بزرگ در دو مرکز انتفاعی خواهد بود. راه‌های اصلی جزو شبکه راه‌های ملی هستند. جریان رفت‌وآمد در این راه‌ها، توسط راه‌های فرعی شروع می‌شود و در انتها جریان خود را به آزادراه‌ها یا بزرگراه‌ها می‌رسانند.

تقاطع‌هایی که درراه‌های اصلی وجود دارند، هم‌سطح در نظر گرفته‌شده‌اند. راه‌های اصلی هم مانند سایر راه‌های دیگر، در دسته‌های گوناگون تقسیم‌بندی می‌شوند که سه دسته متداول برای آن‌ها در نظر گرفته‌شده است. انواع راه‌های اصلی موجود در سطح کشور عبارت است از:

  • راه اصلی تفکیک‌شده: راه‌های اصلی تفکیک‌شده جزو راه‌هایی هستند که با استفاده از روسازی آسفالتی یا بتن برای رفت‌وآمد خودروها در مدت‌زمان کمتر طراحی‌شده‌اند. این راه‌ها از معابر جداگانه برای رفت‌وآمد طراحی‌شده‌اند که جدا از جاده در نظر گرفته‌شده است. هر یک از خطوط رفت‌وآمد برای این جاده، دارای دو خط عبور و مرور هستند. راه‌های اصلی تفکیک‌شده را با توجه به اینکه دسترسی‌ها به‌طور کامل کنترل نمی‌شود، عرض جزیره میانی هم‌سطح در نظر گرفته‌شده است و همچنین فاصله تقاطع‌ها را کمتر از ۵/۱ کیلومتر در نظر می‌گیرند، پس نمی‌توان آن‌ها را به‌عنوان بزرگراه تقسیم‌بندی کرد.
  • راه اصلی تعریض شده: راه اصلی تعریض شده، جزو راه‌های دوطرفه هستند که بیشتر از دو خط عبور دارند. در این جاده‌ها گاهی اوقات سه خط عبور و گاهی اوقات چهار خط عبور در نظر گرفته می‌شود. شانه‌هایی که در اطراف این جاده‌ها قرار دارند، دارای عرض 85/1 هستند.
  • راه اصلی معمولی: راه اصلی معمولی دارای دو خط و دوطرفه است. شانه‌هایی که برای جاده اصلی معمولی در نظر گرفته‌شده است، دارای عرض حداقل یک متر هستند.

راه‌های فرعی

راه‌های فرعی جزو راه‌های دوخطه و دوطرفه هستند که در بعضی مواقع برای آن‌ها چهار خطه هم در نظر می‌گیرند. برای رفت‌وآمد بین شهرها، مکان تولیدات صنعتی، کشاورزی و همچنین مرکز تجاری از راه‌های فرعی استفاده می‌کنند. این راه‌ها را جزو شبکه داخلی یک منطقه در نظر می‌گیرند. راه‌های فرعی به‌صورت دوطرفه عمل کرده و آن‌ها را در سه دسته مختلف قرار می‌دهند که عبارت است از:

  • راه‌های فرعی درجه‌یک: این راه‌ها جزو راه‌های استانی هستند که مراکز جمعیتی و اقتصادی داخلی یک استان را به همدیگر مرتبط می‌کنند. همچنین به‌عنوان مکمل راه‌های اصلی نقش مهمی را بر عهده‌دارند. راه فرعی درجه‌یک، حداقل دو خط برای عبور و مرور خودروها دارند که عرض آن حداقل ۲۵/۳ متر برای هر خط در نظر گرفته‌شده است. همچنین در اطراف راه‌های فرعی درجه‌یک، شانه‌هایی هم در نظر گرفته‌شده است. تفاوت اصلی بین راه‌های اصلی و فرعی درجه‌یک وجود دارد، مربوط به طول مسیر و مقصد آن است.
  • راه‌های فرعی درجه‌دو: راه‌های فرعی درجه دوم، بین مراکز تولیدی، معادن، زمین‌های کشاورزی، تجاری و غیره ارتباط برقرار می‌کند. مکان‌هایی که جمعیت آن‌ها متوسط است را از طریق راه‌های فرعی در جاده به یکدیگر مرتبط می‌کنند. راه‌های درجه‌دو با دو خط عبور خودرو به عرض ۵/۵ متر، همراه با شانه‌هایی که در اطراف قرار دارند طراحی می‌کنند.
  • راه‌های فرعی درجه سه یا راه روستایی: راه فرعی درجه ۳، همان راه‌های روستایی هستند که رفت‌وآمد وسایل نقلیه در آن کم است‌ معمولاً سرعت عبور و مرور در آن پایین‌تر از سایر جاده‌ها است. این راه‌ها دسترسی و ارتباط بین روستاها را آسان‌تر می‌کنند. راه‌های درجه ۳ درنهایت به راه‌های فرعی دیگر یا جاده‌های اصلی متصل می‌شوند. در این جاده‌ها ترافیک پایین است و هزینه اجرا و طراحی این جاده‌ها نسبت به سایر جاده‌های دیگر پایین‌تر خواهد بود. البته راه‌های فرعی درجه ۳ یا همان راه‌های روستایی را هم در گروه‌های مختلف تقسیم‌بندی می‌کنند که هریک ویژگی‌های خاص خود رادارند.

راه‌های فرعی و درجه بندی راه ها

 

طبقه‌بندی راه‌های روستایی

در ادامه پاسخ به سوال درجه بندی راه ها بر چه اساس است، نوبت به بررسی طبقه بندی راه های روستایی می رسد. راه‌های روستایی ارتباط محلی بین روستاهای مختلف را برقرار می‌کنند و در بین روستاها محدودشده‌اند. این نوع راه‌ها هم مانند سایر جاده‌های دیگر از اهمیت فوق‌العاده بالایی برخوردار هستند؛ به همین دلیل برای طراحی آن‌ها باید به مشخصات راه توجه شود. معمولاً راه‌های روستایی را همانند سایر راه‌های دیگر در دسته‌های گوناگون تقسیم‌بندی می‌کنند که هریک دارای مشخصات خاصی هستند. انواع طبقه‌بندی راه‌های روستایی، عبارت است از:

  • راه روستایی درجه 1: کمترین رفت‌وآمد مربوط به وسایل نقلیه سنگین در این راه‌ها، در حد ۳۰ دستگاه وسیله نقلیه سنگین و متوسط آن ۸۰ دستگاه در روز است. معمولاً عرض این راه‌ها را ⅚ متر در نظر می‌گیرند.
  • راه روستایی درجه 2: کمترین رفت‌وآمد مربوط به وسایل نقلیه سنگین در این جاده‌ها، در حد ۳۰ وسیله نقلیه سنگین و متوسط آن ۵۰ دستگاه در روز نظر گرفته‌شده است. معمولاً عرض این جاده‌ها را 5/5 متر در نظر می‌گیرند.
  • راه روستایی درجه 3: روزانه تعداد ۲۰ وسیله نقلیه سنگین از این جاده‌ها عبور می‌کنند. عرض مناسب جاده‌های روستای درجه ۳، معمولاً چهار متر طراحی می‌شود.
  • راه آسفالته: راهی که مسیر آن منطبق با نوارهای خاکی و شنی قدیمی است، راه آسفالته گفته می‌شود. این راه‌ها به‌تدریج و توسط عملیات راهداری به راه‌های اصلی و فرعی تبدیل‌شده‌اند.
  • راه خاکی: راه‌های خاکی از طریق ادامه شن‌ریزی، گریدر زنی و عملیات پل‌سازی بر روی نورهای خاکی و جاده‌های قدیمی انجام می‌شود. ارتباط بین نقاط شهری و روستایی با استفاده از این راه‌ها امکان‌پذیر خواهد بود.

سخن پایانی

اگر تا پایان با ما همراه بوده باشید، حتما به پاسخ سوال درجه بندی راه ها بر چه اساس است رسیده اید. راه‌ها جزو مهم‌ترین وسایل ارتباطی هستند که ارتباط بین نقاط مختلف را امکان‌پذیر می‌کنند. امروزه مهندسان طراحی جاده‌ها، راه‌ها در دسته‌های گوناگون تقسیم‌بندی می‌کنند که هر یک از این راه‌ها دارای مشخصات و ویژگی‌های خاصی هستند. به همین دلیل آن‌ها را در دسته‌های خاص قرار می‌دهند. در حالت کلی طبقه‌بندی و درجه‌بندی راه‌ها با توجه به عملکرد نقش و اهمیتی که دارند دسته‌بندی می‌شوند.

انواع نرده محافظ پل برای ایمن سازی راه ها

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *