درجه‌بندی راه‌ها بر چه اساسی بوده و چند نوع می‌باشند؟

راه‌ ها اصلی‌ترین وسیله‌های ارتباطی برای انسان‌ها محسوب می‌شوند. راه‌ها به‌عنوان شریان‌های حیاتی در روی کره زمین هستند که آن‌ها را ازنظر عوامل مختلف دسته‌بندی می‌کنند. دسته‌بندی راه‌ ها برای تأمین احتیاجات طراحی، تصمیم‌گیری مدیران در مورد نیازهای ارتباطی مردم برای رفت‌وآمد و غیره بسیار ضروری است.

با توجه به اینکه راه‌ها را به روش‌های مختلف دسته‌بندی می‌کنند، پس انواع مختلف راه وجود دارد که هریک در مناطقی خاص طراحی‌شده است. درصورتی‌که راه‌ها و مشخصات هریک از آن‌ها تعیین‌شده باشد، طراحی آن‌ها توسط مهندسان راحت‌تر خواهد بود. برای آشنایی بیشتر با درجه‌بندی انواع راه‌ها و پاسخ به سوال درجه بندی راه ها بر چه اساس است در ادامه مطلب ما را دنبال کنید تا شما را بیشتر با این موضوع آشنا کنیم.

درجه‌بندی راه‌ها بر چه اساس است؟

یکی از اصلی‌ترین وسیله‌هایی که امروزه برای برقراری ارتباط در کل جهان مورداستفاده قرار می‌گیرد، راه‌ها هستند که امروزه اهمیت فوق‌العاده بالایی دارند. درواقع می‌توان گفت ازنظر اقتصادی راه‌ها یک وسیله برای جابجایی ثروت محسوب می‌شوند. همچنین ازنظر نظامی می‌توان راه‌ها را وسیله‌ای برای انتقال نیروها در نظر گرفت. همچنین ازنظر کشورداری می‌توان گفت که راه وسیله تأمین وحدت ملی محسوب می‌شوند. در حالت کلی بیشتر راه‌ها را بر اساس نوع عملکرد یا وضعیت آن‌ها تقسیم‌بندی می‌کنند. در این طبقه‌بندی‌ راه‌ها و خیابان‌های کشور را با توجه به ویژگی‌ها و خدمات در دسته‌های گوناگون قرار می‌دهند. در این راستا، برای کسب اطلاعات جامع در مورد “راه ایمن و ویژگی های آن” میتوانید کلیک نمایید.

در ادامه پاسخ به سوال درجه بندی راه ها بر چه اساس است باید گفت که راه‌ها را با توجه به نوع عملکرد آن‌ها به دو دسته درون‌شهری و برون‌شهری دسته‌بندی می کنند. توجه داشته باشید که راه‌های برون‌شهری را هم در طبقات مختلف دسته‌بندی می‌کنند که در ادامه مطلب با آن‌ها آشنا خواهیم شد. همچنین درجه‌بندی راه‌ها با توجه به عوامل دیگری همچون نقش، حجم رفت‌وآمد، سرعت مبنا و اهمیت عملکردی که دارند، هم انجام می دهند.

1. معیارهای درجه‌بندی راه‌ها

راه‌ها را می‌توان بر اساس عوامل زیر درجه‌بندی کرد:

• عملکرد: میزان جابجایی یا دسترسی که راه ارائه می‌دهد.
• حجم ترافیک: تعداد وسایل نقلیه عبوری در روز.
• سرعت مبنا: حداکثر سرعتی که برای طراحی و استفاده از راه تعیین می‌شود.
• جغرافیا و وضعیت زمین: موقعیت راه از نظر همواری، تپه‌ماهوری یا کوهستانی.

2. انواع طبقه‌بندی راه‌ها

الف) راه‌های برون‌شهری

راه‌های برون‌شهری که به‌عنوان جاده نیز شناخته می‌شوند، بخش عمده‌ای از شبکه حمل‌ونقل کشور را تشکیل می‌دهند. این راه‌ها بر اساس شرایط زمین و طراحی به چهار نوع تقسیم می‌شوند:

1. راه‌های هموار:

   • طراحی در مناطق دشت با شیب کمتر از 3%.
   • دارای خاک‌ریزه‌های بلند تا 2.5 متر.
   • معمولاً با مواد آسفالت یا بتن ساخته می‌شوند.

2. راه‌های تپه‌ماهوری:

   • عبور از زمین‌هایی با پستی‌وبلندی ملایم.
   • شیب بین 3 تا 7 درصد.
   • طراحی با خاک‌ریزه‌های بلندتر و برش‌های کم‌عمق.

3. راه‌های کوهستانی:

   • عبور از دامنه‌ها و دره‌های کوهستانی.
   • شیب بیش از 7 درصد و نیازمند پل‌ها و خاک‌ریزه‌های عمیق.
   • طراحی دقیق برای جلوگیری از خطرات طبیعی مانند ریزش سنگ.

4. راه‌های دارای موانع:

   • عبور از مناطق خاص مانند جنگل‌ها، شالیزارها یا مرداب‌ها.
   • ترکیبی از راه‌های هموار، تپه‌ماهوری و کوهستانی با شرایط خاص.

ب) راه‌های درون‌شهری

راه‌های درون‌شهری شامل خیابان‌ها و جاده‌های شهری است که برای تسهیل دسترسی‌های محلی طراحی شده‌اند. این راه‌ها معمولاً به گونه‌ای طراحی می‌شوند که همزمان نقش جابجایی و اجتماعی داشته باشند.

ج) طبقه‌بندی بر اساس حجم ترافیک و سرعت مبنا

این دسته‌بندی بر اساس تعداد وسایل نقلیه عبوری و سرعت طراحی انجام می‌شود:

• آزادراه‌ها:
  راه‌های سریع‌السیر با حداقل دو خط عبور در هر جهت. تقاطع‌ها در این راه‌ها غیرهم‌سطح هستند.
• بزرگراه‌ها:
  جاده‌های سریع‌السیر با تقاطع‌های هم‌سطح یا غیرهم‌سطح و سرعت مجاز کمتر از آزادراه‌ها.
• راه‌های اصلی:
  مسیرهای دوطرفه با هدف برقراری ارتباط بین شهرها و مراکز مهم.
• راه‌های فرعی:
  جاده‌هایی با اهمیت محلی و منطقه‌ای که ارتباط بین مراکز تولیدی، کشاورزی و مناطق مسکونی را فراهم می‌کنند.